จากที่ได้เคยเดินทางไปอาศัยอยู่ในต่างประเทศ ก็ได้เข้าไปมีส่วนร่วมในวิถีปฏิบัติของสังคมที่ได้อยู่อาศัย อันมีวัฒนธรรมที่แตกต่าง ตอนที่อยู่ต่างประเทศ 20 ปีที่แล้วการถ่ายเอกสารก็มีระเบียบระบบ เน้นการประหยัด สถาบันการศึกษาต่างๆ มีเครื่องถ่ายเอกสารที่มีระเบียบระบบเป็นไปในทางที่ก่อให้เกิดการประหยัด มีโควต้าให้อาจารย์และนักศึกษา เกินเท่าใดต้องจ่ายเงินเอง โดยที่เครื่องถ่ายเอกสารสามารถกำหนดรหัสและยอดจำนวนที่ผู้ใช้แต่ละคนสามารถใช้ได้ และเน้นการให้บริการตัวเองที่ไม่มีใครมาช่วยถ่ายให้ ต้องถ่ายเอกสารด้วยตนเอง นั่นก็แสดงว่าการออกแบบเครื่องถ่ายเอกสารก็ให้เหมาะสำหรับคนทั่วไปสำหรับถ่ายได้ แต่อย่างไรก็ตามหากเราไม่เปิดโอกาสให้คนทั่วไปได้ใช้งานทำด้วยตนเอง ก็จะไม่สามารถสร้างวัฒนธรรมการบริการตัวเอง เหมือนกับบางเรื่องที่ทำสำเร็จมาแล้ว ก็คือคนต้องเรียนรู้ในการใช้เครื่องเบิกเงินอัตโนมัติ หรือ เอทีเอ็ม เพราะถ้าว่าไปแล้วการถ่ายเอกสารก็ไม่ได้ยากไปกว่าการเบิกเงินผ่านเครื่องเอทีเอ็ม
นอกจากการกำหนดรหัสเพื่อใช้ในการถ่ายเอกสารแล้ว ยังมีเครื่องถ่ายเอกสารหยอดเหรียญแทนการใส่รหัส และกล่องตัวนับจำนวนแผ่นไปเสียบก่อนเพื่อให้ถ่ายเอกสารได้ เมื่อถ่ายเสร็จก็จะมีตัวเลขบอกว่าถ่ายไปจำนวนกี่แผ่นแล้ว การถ่ายเอกสารเองทำกันมากในประเทศอเมริกาเพราะทำให้ราคาค่าถ่ายเอกสารถูกลงได้ คนที่ไปถ่ายเอกสารส่วนใหญ่ก็บังคับควบคุมเครื่องได้ไม่ยากถ้าถ่ายเอกสารในลักษณะธรรมดา แต่ถ้าใช้ลักษณะพิเศษ เช่นย่อขยาย เข้มจางมากน้อยบางครั้งก็ต้องถามหรือขอให้เจ้าหน้าที่ทำให้ การถ่ายเอกสารลักษณะนี้นอกจากในสถาบันการศึกษาเช่นมหาวิทยาลัย แล้วยังมีให้บริหารตามห้างสรรพสินค้าด้วย ตอนที่คิดเงินก็นับจากตัวนับที่นำไปเสียบกับเครื่องก่อนถ่ายเอกสาร เมื่อถ่ายเอกสารเสร็จหากเราถ่ายเสียใช้ไม่ได้ด้วยสาเหตุใดก็แล้วแต่ ก็สามารถหักออกไม่คิดเงิน ทั้งๆ ที่เป็นความผิดพลาดของเราก็ตาม
สำหรับบ้านเราก็ยังไม่เคยเห็นที่ไหนให้บริการในลักษณะที่ให้บริการถ่ายเอกสารด้วยตนเอง ก็เลยทำให้คิดถึงความแตกต่างทางวัฒนธรรม การให้การศึกษา การเปิดโอกาสให้มีการลองผิดลองถูกได้แค่ไหนในการเรียนรู้ ที่จะทำอะไรด้วยตนเอง ซึ่งแน่นอนว่าในการใช้งานครั้งแรกๆ ก็ย่อมไม่คุ้นเคย แต่ถ้าได้ทำเองได้สักครั้ง แล้วครั้งต่อไปก็คงจะง่ายขึ้นเช่นเดียวกับการโอนเงินเบิกเงินด้วยเครื่องเอทีเอ็ม ซึ่งก็ไม่เห็นว่าเจ้าของตู้เอทีเอ็มจะกลัวว่าคนใช้ไม่ถูกแล้วจะทำให้เครื่องพัง ผู้เขียนเชื้อว่าถ้าได้เขียนบอกวิธีใช้ขั้นตอนสำคัญไว้สำหรับผู้ใช้งาน จะลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้ และก่อให้เกิดการขยายไปสู่การเรียนรู้การใช้เครื่องมืออุปกรณ์อื่นๆ ได้อีกด้วย
บางคนอาจจะแย้งว่าบ้านเราราคาค่าจ้างแรงงานถูกสู้จ้างคนทำให้ดีกว่า แต่ในมุมกลับกัน ถ้าเราไม่ฝีกคนให้สามารถทำได้ปฏิบัติได้ด้วยตามที่เราพูดกันบ่อยๆ ว่าให้ทำเป็นด้วยแล้ว ก็คงต้องมาทบทวนระบบการศึกษาของเราว่าได้ฝึกคนให้ทำอะไรได้บ้างแค่ไหน ซึ่งขณะนี้บางที่ก็เน้นในเรื่องการปฏิบัติจริงกันมาก ก็เริ่มจากการใช้เครื่องมือง่ายๆ นี้ก่อนที่จะไปใช้เครื่องมือที่ซับซ้อนขึ้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น