องค์กรแบบใหม่

โดยทั่วไปองค์กรเป็นที่่รวมกลุ่มของคน ที่มาทำงานเพื่อวัตถุประสงค์อย่างใด อย่างหนึ่งหรือหลายอย่างในภาพรวม โดยแต่ละคนทำหน้าที่แตกต่างกันและคล้ายคลึงกัน มีหลายระดับ โดยมีระเบียบ ระบบที่ทุกคนในองค์กรต้องรับรู้และปฏิบัติตามโดยเฉพาะอย่างยิ่งงานในหน้าที่ ของตน ต่อมาพบว่าองค์กรที่มีประสิทธิภาพ มีคุณภาพสูง องค์กรที่มีความเป็นเลิศ องค์กรอัจฉริยะ นั้นมีส่วนที่แตกต่างไปจากองค์กรอื่นๆ โดยทั่วไป ที่คนในองค์กรมีเป้าหมายร่วมกัน ทำงานสนับสนุนส่งเสริมกันเป็นอย่างดี มีระบบที่เอื้อต่อการทำงานให้เกิดผลิตภาพทั้งด้านปริมาณและคุณภาพที่สูงด้วย คุณค่าได้ นั้นก็ด้วยการใช้ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ แล้วทำมาใช้ในทางปฏิบัติ นั้นก็โดยอาศัยความรู้ที่ได้จากการคิดสร้างสรรค์จากการร่วมกลุ่ม ซึ่งก็คือการจัดการความรู้นั่นเองที่กลั่นออกมาเป็นปัญญา เป็นความฉลาด เป็นสมองขององค์กร


องค์กรแบบใหม่มักจะเป็นองค์กรที่ใช้ความรู้เป็นฐาน และหลักการสำคัญขององค์กรแบบใหม่นั้นมีการจัดระบบนิเวศวิทยาความรู้เก่าและ ใหม่ ให้เป็นระบบที่เป็นธรรมชาติ มีการขัดเกลาปรับปรุงความรู้ให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปเสมอ โดยไม่ฝืนธรรมชาติ เช่นรูปแบบองค์กรที่กล่าวกันถึงมากในทศวรรษที่ผ่านมา คือ

องค์กรเรียนเรียนรู้ (Learning Organization) ที่เชื่อว่าการที่คนเรียนรู้ รู้รอบ สร้างความรู้ และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แล้วจะทำให้เกิดการพัฒนาขึ้นได้ในทุกด้าน และเช่นกันก็ต้องเน้นในเรื่องการนำความรู้มาประยุกต์ใช้

องค์กรอินทรีย์ (organic organization) หรือกล่าวได้ว่าเป็นองค์กรที่มีชีวิต ที่ต้องมีการเติบโตเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา หรือเปรียบได้กับระบบชีวิตที่จะต้องมีความสัมพันธ์โยงใยมีปฏิสัมพันธ์กัน เพื่อก้าวไปสู่การเติบโตอย่างมีพลัง

องค์กรเคออร์ดิก (chaodic organization) ตามชื่อถ้าแปลโดยตรงก็เป็นองค์กรที่ไร้ระเบียบ ซึ่งในความไร้ระเบียบนั้นมีระเบียบอยู่ภายใน เหมือนกับที่ใดที่มีความสับสนวุ่นวายไร้ระเบียบมากขึ้น ก็จะเห็นความมีระเบียบเกิดขึ้นตามมา ความไม่เป็นระเบียบจะก่อให้เกิดความเป็นระเบียบนั่นเอง

จะเห็นว่าใน องค์กรแบบใหม่มีสภาพที่เคลื่อนไหวไม่หยุดนิ่ง เป็นเหมือนระบบนิเวศของความรู้ (knowledge ecology) ภายในองค์กรประกอบด้วยชิ้นส่วนของความรู้จำนวนมาก และรวมทั้งชุดของความรู้ที่อยู่แวดล้อมภายนอกองค์กร ที่มีการประสานเชื่อมโยงมีชุดความรู้ที่ใช้งานได้ เป็นชุดความรู้ที่สร้างคุณค่า มูลค่า และปรับปรุงให้ดีขึ้นได้เสมอ เป็นเหมือนชิ้นส่วนความรู้ที่มีชีวิต