พระพุทธเจ้าได้ประกาศสัจธรรมไว้ในไตรลักษณ์ โดยสภาวะธรรมเป็นไปตามหลัก 3 ข้อคือทุกข์ อนิจจัง อนัตตา โดยเฉพาะข้อที่สองหลักอนิจจังที่ทุกสิ่งทุกอย่างไม่เที่ยง มีการเปลี่ยนแปลงไป มีขึ้นมีลง บางครั้งก็เป็นวงจร วงจรทางเศรษฐกิจ วงจรชีวิต วงจรการเกิดหิน และวงจรอะไรต่อมิอะไรอีกมากมาย ซึ่งล้วนชี้ให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงว่ามันไม่ได้คงที่
จุดสำคัญยิ่งก็คือในภาวะปัจจุบันการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมรวดเร็วมาก มีผลกระทบรวดเร็ว การคาดหมาย การดูแนวโน้มถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นเป็นสิ่งสำคัญการวางแผนใดๆ ก็คงจะต้องทำสำหรับวันพรุ่งนี้และยาวไกลไปข้างหน้าเป็นช่วงๆ ที่เหมาะสม และมีการตรวจสอบ มีคุ้มกั้น ที่เป็นระบบ นั้นก็คือต้องสร้างการเปลี่ยนแปลงเพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง ในการเปลี่ยนแปลงอาจจะยังมีการเปลี่ยนแปลงตามสถานะการณ์อีกเช่นการมีแผนฉุกเฉิน เหมือนกับจะกล่าวได้ว่า สิ่งที่แน่นอนคือการเปลี่ยนเปลี่ยนแปลง (ที่บอกว่าไม่มีอะไรแน่นอนอาจไม่จริงในแง่นี้) จะเห็นว่าทุกอย่างเป็นอนิจจังแม้แต่ความคิด การเปลี่ยนแปลงจึงต้องมีเหตุปัจจัย มีขึ้นมีลงเป็นวงจร และการเปลี่ยนแปลงก็เป็นไปในทางที่รวดเร็วรุนแรงขึ้น ทุกสิ่งจึงเป็นอนิจจังเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาและเป็นไปตามหลักอิทิปัจจยตาตามเหตุและผล
เมื่อเรารู้หลักดังที่กล่าวมาแล้ว จึงต้องมีการพิจารณาทั้งปัจจัยภายในและภายนอก ทั้งที่มีและไม่มี ทั้งภายในประเทศและนอกประเทศ ทั้งปัจจัยที่ควบคุมได้และปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้ โดยไม่ยึดติดกับความสำเร็จในอดีตหรือในปัจจุบัน แต่ต้องปรับปรุงตัวเอง เพิ่มศักยภาพตัวเองอยู่เสมอ สร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาให้สามารถพึ่งพาตัวเอง และการพึ่งพาซึ่งกันและกัน และสิ่งสำคัญทีจะต้องยึดถือเสมอก็คือยิ่งเราเรียนรู้มากและลึกซึ้งเท่าใดก็จะยิ่งควบคุมการเปลี่ยนแปลงได้ ไม่ว่าเหตุปัจจัยภายใน ภายนอก และจากต่างประเทศ จะเป็นเช่นไร นั่นก็คือเราต้องเปลี่ยนแปลงเพื่อที่จะควบคุมการเปลี่ยนแปลงให้มีผลกระทบต่อเราให้น้อยที่สุด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น