ความยุติธรรมที่เป็นธรรม

เราพูดคำว่าเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรมกันบ่อย ซึ่งถ้าคิดอีกทีก็อาจหมายถึงได้รับความยุติธรรมหรือไม่ได้รับความยุติธรรม ในความเป็นจริงนั้นมีความแตกต่างกันอยู่บ้างเหมือนกันตามความรู้สึกและตามประสบการณ์ นั้นจะเห็นว่าเราพูดคำว่าเป็นธรรมหรือไม่เป็นธรรมบ่อยกว่ายุติธรรม อันแสดงให้เห็นว่าความยุติธรรมที่แท้จริงนั้นหายาก


โดยทั่วไปเราพูดว่าได้รับความเป็นธรรมหรือไม่ได้รับความเป็นธรรมในกรณีที่เกี่ยวข้องกับสิทธิ และผลประโยชน์ รวมทั้งการถูกรังแก ถูกบังคับขู่เข็น ในกรณีสิทธิผลประโยชน์มักจะพูดกันเสมอสำหรับตำแหน่งงานผู้น้อย กับผู้บริหาร หรือหัวหน้างานระดับสูงกว่า ผู้น้อยมักจะรู้สึกไม่ได้รับความเป็นธรรม ที่ทำงานหนักรายได้น้อยไม่เพียงพอแก่การยังชีพ ขณะที่หัวหน้างานหรือผู้บริหารทำงานเบากว่าแต่ได้ค่าตอบแทนสูงกว่ามาก แต่การจะให้เกิดความเป็นธรรมนั้นคงจะต้องได้รับรายได้ที่เหมาะสมกับตำแหน่งงาน ไม่ตำกว่ารายได้มาตรฐานในตำแหน่งเดียวกัน ดังนั้นความเป็นธรรมจึงเป็นตัวบอกถึงความเหมาะสม สมควร หรือควรจะเป็นในกรณี หรือยุติธรรมกว่าเดิม

คำว่ายุติธรรม มีคำว่ายุตินำหน้าคำธรรม จะหมายถึงธรรมที่ทำให้เรื่องต่างๆยุติ แต่ปัจจุบันกลับพบว่าแม้ว่าผ่านกระบวนการยุติธรรมแล้ว แต่ก็ยังไม่ยุติดังที่เห็นได้ชัดในกรณีปราสาทเขาพระวิหาร อาจจะยุติธรรมสำหรับฝ่ายหนึ่ง แต่ไม่ยุติธรรมสำหรับอีกฝ่าย เราอาจกล่าวได้ว่าความยุติธรรมที่ไม่เป็นธรรม และเป็นไปได้วาอาจจะก่อให้เกิดการกระทำที่รุนแรงตามมา สังคมจะอยู่ได้และดำเนินต่อไปได้อยางปราศจากการทำร้ายทำลายกันได้ก็โดยการสร้างความยุติธรรมที่เป็นธรรมขึ้นมาในสังคม ความยุติธรรมจะเกิดขึ้นได้ก็ต้องมีความรู้มีปัญญาไม่ใช่เป็นความเชื่อที่ปราศจากเหตุผลมีความเลื่อนลอย หรือมีอคติลำเอียงไปตามความเชื่อและพวกพ้อง และความยุติธรรมที่แท้จริงเกิดขึ้นได้ก็ต้องยุติธรรมกันทุกๆฝ่าย ที่ต้องยอมรับกัน และปฏิบัติตามข้อตำลง ซึ่งตรงกับคำสมัยที่เรียกว่าชนะกันทั้งสองฝ่ายนั่นเอง