ระบบนิเวศป่าชายเลนอ่าวนคร อันเนื่องจากว่าแม่น้ำลำคลองจากต้นน้ำภูเขาไหลผ่านแผ่นดินตัวเมืองก่อนที่จะ ลงสู่อ่าวนคร ตำแหน่งที่คลองแม่น้ำลงสู่อ่าวนครมักจะเรียกว่าปากนำหน้า เช่นปากแ่ม่น้ำปากพนัง ปากนคร ปากพญา เป็นต้น จึงเกิดระบบนิเวศวิทยาปากแม่น้ำ ซึ่งมักจะมีป่าชายเลนก็เรียกว่านิเวศวิทยาป่าชายเลน และเนื่องจากน้ำที่ไหลลงมาเป็นน้ำจืดมาผสมกับน้ำเค็มก็มีสภาพน้ำเป็นน้ำ กร่อย และมีการเปลียนแปลงความเค็มของน้ำที่ขึ้นกับปริมาณน้ำจืดที่มาไหลลง และปริมาณน้ำทะเลที่ขึ้นสูงรุกเข้ามาในแม่น้ำลำคลอง
พรรณไม้ในบริเวณน้ำกร่อยที่เห็นได้ในอ่าวนครเช่นต้น ลำพู ลำแพน แสม และโกงกาง ระบบรากของต้นไม้ป่าชายเลนนั้น โยงใยพึ่งพากันหลายชนิดไม่ได้เป็นชนิดเดียว โดยทั่วไปป่าชายเลนทำหน้าที่ในการดักตะกอนที่พัดพามากับน้ำจืดไม่ให้ไหลออกทะเลเร็วเกินไป เป็นเหมือนจุดหยุดพักก่อนที่ถ่ายเทธาตุสารอาหารจากบริเวณป่าชายเลนออกสู่น้ำทะเลชายฝั่ง จะเห็นว่าระบบนิเวศป่าชายเลนเป็นส่วนเชื่อมของระบบนิเวศบนบก และระบบนิเวศทางทะเลที่สำคัญที่จำเป็นต้องทำให้ทุกระบบนิเวศมีความสมดุลกัน
จากการออกสำรวจพูดคุยสอบถามถึงธรรมชาติของป่าชายเลน ว่าบริเวณใดที่จะเป็นแหล่งที่อยู่ของสัตว์น้ำได้ดี ก็พบว่าบริเวณที่เป็นป่าชายเลนปลูกนั้น ยังไม่เป็นที่ที่อุดมสมบูรณ์บางที่ก็ไม่มีสัตว์น้ำเข้าไปอยู่อาศัย บางครั้งได้รับคำตอบจากชาวบ้านว่าดินมันตาย แข็งไม่เหมาะ ที่สัตว์น้ำจะอยู่ได้สู้ป่าชายเลนธรรมชาติไม่ได้ คณะที่ไปสำรวจก็พยายามหาคำตอบต่อไปว่าเพราะอะไร จากการพูดคุยนำมาประมวลก็น่าจะเป็นเพราะว่าบริเวณที่ปลูกกันบางช่วงบาง ตอนอยู่ในแหล่งที่ไม่ได้รับอิทธิพลจากน้ำขึ้นน้ำลง ไม่มีการชะตะกอนเก่าออกไป ตะกอนใหม่ก็ไม่ได้เข้ามาแทนที่ ที่เป็นไปได้ที่ทำให้ชาวบ้านเรียกว่าดินตาย ที่แน่นแข็งเกินไปนั่นเอง
และอีกกรณีหนึ่งที่มักจะได้รับการถกเถียงกันมาก จากการปลูกป่าชายเลน ที่ระยะหลังทางการมักแนะนำให้ปลูกต้นโกงกางใบใหญ่กันมาก แต่ต่อมาพบว่ามีข้อเสียก็มีอยู่ เช่นใบเน่าเสียย่อยสลายช้า ก็คงทำให้มีการปลูกน้อยลง และที่เป็นเหตุผลว่าการปลูกป่าชายเลนแบบเชิงเดียวก็ไม่ดีในอีกแง่หนึ่งก็คือ ปกติป่าชายเลนนั้นทำหน้าที่ดักกรองสารพิษจากมลภาวะต่างๆ นั้นเช่นพวก โลหะหนักพวกป่าชายเลนปลูกจะไม่สามารถทำหน้าที่นี้ได้ดีเท่ากับป่าชายเลนธรรมชาติที่มีความหลากหลายกว่า ที่ปลูกมักจะปลูกอยู่ประเภทเดียวไม่หลากหลาย เนื่องจากว่าสารพิษที่มาไม่ได้มีชนิดเดียว โลหะหนักก็อาจมีหลายชนิด เช่นตะกั่ว แคดเมียม ปรอท พืชชนิดหนึ่งอาจดักสารพิษโลหะหนักชนิดหนึ่งได้ดีกว่าอีกชนิดหนึ่ง ดังนั้นการที่มีผสมผสานกันแบบธรรมชาตินั้นแหละดีแล้ว ในอ่าวนครนั้นพบว่าป่าชายเลนธรรมชาติมักจะมีผสมผสานกันดีอยู่ แต่ที่ปลูกขึ้นใหม่มักจะเป็นไม้โกงกาง ต่อไปถ้าจะปลูกก็น่าจะต้องใช้หลายชนิด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น