การเรียนรู้อย่างมีความหมาย

การเรียนรู้อย่างมีความหมายไม่ใช่การเรียนรู้แบบใดๆก็ได้ และการเรียนรู้แบบนี้สัมพันธ์กับสารสนเทศหรือมโนทัศน์ของผู้เรียนที่มีอยู่แล้ว โดยที่เป็นกระบวนการทางการคิดทางจิตที่คิดให้สารสนเทศใหม่ที่ได้รับนำไปสู่การเชื่อมโยงกับความรู้ที่เคยได้เรียนรู้มาแล้ว สารสนเทศที่ทำให้ง่ายเข้าใจต่อการเรียนรู้ มากกว่าที่ไม่ทำให้เข้าใจอะไรเลย การเรียนรู้อย่างมีความหมายจึงเกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจออกมาจากสารสนเทศ โดยมีการจัดลำดับไว้ในการคิดของผู้เรียนจนกระทั่งไปสอดรับกับลำดับ ที่เป็นระบบระเบียบ โดยใช้สารสนเทศที่มีอยู่เดิมหรือความรู้เดิมในการดูดซึมสารสนเทศใหม่ (assimilate) เกิดการเรียนรู้ใหม่


สิ่งที่สำคัญมาอันเป็นงานของครูก็คือทำให้สารสนเทศนั้นมีความหมายต่อผู้เรียน โดยการนำเสนอให้ชัดเจนเป็นระบบ โดยการจัดความสัมพันธ์กับสารสนเทศที่มีอยู่ในความคิดของนักเรียน และโดยการทำให้แน่ใจว่านักเรียนเข้าใจในสิ่งที่นำเสนอให้อย่างแท้จริง อันได้แก่มโนทัศน์ที่ครูสอน และนักเรียนสามารถที่จะนำไปประยุกต์ใช้ในสถานะการณ์ใหม่

สารสนเทศที่มีความหมายจะเก็บบันทึกไว้ในส่วนของความจำระยะยาว ในรูปของเครือข่ายการเชื่อมโยงความจริงต่างๆ หรือเป็นมโนทัศน์ที่เรียกว่า schemata สารสนเทศที่สอดรับกันกับ sheme ที่มีอยู่นี้จะง่ายต่อการทำความเข้าใจเรียนรู้และคงอยู่ได้มากกว่าสารสนเทศที่ไม่สอดรับกับ scheme ดังกล่าว scheme ที่พัฒนาอย่างดีแล้วจะจัดระบบเป็นลำดับชั้น (hierarchies) คล้ายกับมีหัวข้อรายการที่เชื่อมยึดโยงใยอยู่ใน schemata (Ausubel,1963)

ส่วนที่สำคัญมีความลึกซื้งของทฤษฎี schema ในการเรียนรู้อย่างมีความหมายคือการเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างกระตือรือร้นของผู้เรียน อันเป็นเจ้าบ้านของความรู้และประสบการณ์ที่มีมาก่อน ที่จะนำมาสู่สิ่งที่จะก่อให้เกิดความเข้าใจที่จะต้องเข้าไปร่วมไม้ร่วมมือ เข้าไปมีความสัมพันธ์กับสารสนเทศใหม่ที่เข้ามา

David Ausubel (1960,1963) ได้พัฒนาวิธีการที่เรียกว่า Advance Organizer เพื่อนำทางให้แนวทางแก่ผู้เรียนในรูปของสื่อการเรียนรู้ให้นักเรียนได้เรียนรู้ และช่วยให้ผู้เรียนจดจำสารสนเทศที่มีความสัมพันธ์กัน เพื่อช่วยนักเรียนเข้าไปมีส่วนร่วมสัมพันธ์กับสารทนเทศใหม่ที่นำเสนอต่อผู้เรียน Advance Organizer เป็นเหมือนประโยคพื้นฐานเบื้องต้นเกี่ยวกับเนื้อหาที่จะให้เรียนรู้ และจัดเตรียมโครงสร้างสำหรับสารสนเทศใหม่ ให้สัมพันธ์กับสารสนเทศที่ผู้เรียนมีอยู่ นักเรียนจำนวนมากได้ก่อตัวจัดตั้งให้ Advance Organizer เป็นตัวการเพิ่มความเข้าใจให้กับการเรียนรู้ ในแต่ละเนื้อหาของสื่อที่จัดให้ นอกจากนี้ advance organizer ดูเหมือนว่าจะมีประโยชน์มากที่สุดกับการสอนเนื้อหาที่จัดโครงสร้างไว้อย่างดีที่อาจจะไม่ปรากฏต่อนักเรียนในทันทีฅ

การสอนที่ดีเป็นความสามารถของครูที่จะหยั่งลึก เข้าถึงความเข้าใจของผู้เรียน มโนทัศน์พื้นฐานของทฤษฎี Ausubel ก็คือการเรียนรู้อย่างมีความหมาย โดยสรุปเพื่อให้มีการเรียนรู้อย่างมีความหมายผู้เรียนแต่ละคนจะต้องนำเอาความรู้ใหม่ไปสัมพันธ์กับมโนทัศน์และข้อความรู้ที่ผู้เรียนมีอยู่แล้ว ที่ต่างไปจากการเรียนรู้เชิงรับที่จัดสารสนเทศที่จะเรียนรู้ให้ผู้เรียนโดยตรง